Η ιστορία της Σπηλιάς του Σύλλα, κινείται ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα. Το ίδιο εξάλλου συμβαίνει και με την ίδια την Αιδηψό, αφού οι θαυματουργές ιαματικές της πηγές συνδυάστηκαν με την ιστορία της, καθιστώντας την τον αρχαιότερο τουριστικό προορισμό της Ευρώπης.

Η προσωπικότητα αυτής της πόλης έκανε και κάνει το μύθο να μοιάζει με πραγματικότητα και την πραγματικότητα να μοιάζει με μύθο.

Ένα από τα ιστορικά πρόσωπα που άφησε ανεξίτηλο στο σημάδι του στην Αιδηψό είναι και ο Ρωμαίος στρατηγός και δικτάτορας Σύλλας. Ένα όνομα που έμεινε ως θρύλος στις παραδόσεις της Αιδηψού, αλλά στην πραγματικότητα υπήρξε ένας από τους χειρότερους σφαγείς των Ελλήνων, κατά την εποχή που αυτοί δια της βίας περιελήφθησαν στις κατακτήσεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Αιώνες αργότερα όταν σε πολιτιστικά σκοτεινές περιόδους ο μύθος μπερδεύτηκε για τα καλά με την πραγματικότητα, το όνομα του Σύλλα αναμείχθηκε στις ιστορικές καταγραφές για την Αιδηψό και δόθηκε μεταξύ άλλων και στην μικρή σπηλιά που βρίσκεται κοντά στις θερμοπηγές της νότιας πλευράς της πόλης.

Τι ήταν όμως στην πραγματικότητα η «Σπηλιά του Σύλλα» και ποια είναι σχέση της με τον Ρωμαίο ηγέτη; Τα ερωτήματα αυτά δεν έχουν ακόμη επαρκώς απαντηθεί με αποτέλεσμα το μυστήριο να πλανάται ακόμη και σήμερα με αυτή. Ένα μυστήριο που γιγαντώθηκε προς τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ο συγγραφέας Α. Ζυγομαλάς επεδίωξε να μας πείσει, μέσω του συγγραφικού του έργου, πως η σπηλιά αυτή δεν είναι τίποτε άλλο από το απολίθωμα ενός γιγάντιου μωζόσαυρου, που άφησε του κουφάρι του εκεί μερικά εκατομμύρια χρόνια πριν.

Η έρευνα του Ζυγομαλά βέβαια, περισσότερο κέντρισε την φαντασία των εραστών της Αιδηψού παρά έπεισε επιστημονικά. Ερωτηματικό παρέμεινε επίσης αν ο Σύλλας είχε σχέση με την θέρμη, που κατασκευάστηκε από τους Ρωμαίους στη θέση της σημερινής σπηλιάς. Ή μάλλον πιο σωστά μία «σπηλιά» που δημιουργήθηκε στη θέση της θέρμης με το πέρασμα των αιώνων.

Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο εξαίρετος Γερμανός αρχαιολόγος και καλός μου φίλος Hans Rupprecht Goette ο οποίος επί χρόνια ασχολήθηκε με την Αιδηψό και κατέληξε στο παρακάτω συμπέρασμα για την Σπηλιά του Σύλλα:

«…Είναι ένα κτίριο της αυτοκρατορικής εποχής που βρέθηκε εδώ και έχει ιδιαίτερη κάτοψη. Ο αρχιτεκτονικός τύπος του κυκλικού λουτρού με τους μικρούς ακανόνιστους εσωτερικούς χώρους είναι μοναδικός. Εντύπωση επίσης προκαλεί το γεγονός ότι το κτίριο αυτό έχει καλυφθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του από αποθέσεις ιζημάτων, που δημιουργήθηκαν από το ζεστό νερό των πηγών που έτρεχε τα μεταγενέστερα χρόνια από πάνω του. Έτσι το κτίριο απέκτησε την εμφάνιση ενός σπηλαίου με σταλακτίτες και για τον λόγο αυτό δικαιολογημένα πήρε το όνομα Σπηλιά του Σύλλα».

Σε ποιο βαθμό όμως ο μύθος διεισδύει στην πραγματικότητα σε ότι αφορά την Σπηλιά του Σύλλα;

Το καλύτερο για την φαντασία μας, αλλά και για το τουριστικό image της Αιδηψού, είναι να μη το βρούμε ποτέ.

Αλέξανδρος Καλέμης

(εμφανίσεις στο ΔΙΑΥΛΟΣ News -1- : 3352 )