Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Ήταν μόνο 22 ετών από την Νορβηγία! Τόριλ Μαργκρέτα Ενγκελαντ την έλεγαν…
Ένα όμορφο κορίτσι με μαύρα μακριά μαλλιά και ένα χαμόγελο σαν τη Μόνα Λίζα, που ταξίδευε στον κόσμο για να γνωρίσει πολιτισμούς, κουλτούρες, εμπειρίες και ανθρώπους.
Βρέθηκε σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή και τραυματίστηκε θανάσιμα από μία «αδέσποτη» σφαίρα, από το όπλο κάποιου που δεν συνεληφθη ποτέ και βρισκόταν στην ταράτσα του υπουργείου Δημόσιας Τάξεως στη γωνία Γ Σεπτεμβρίου και Μάρνη.
Το όνομα της βρίσκεται στον κατάλογο με τους 24 νεκρούς εκείνης της άγριας νύχτας του Πολυτεχνείου, που έδωσαν τη ζωή τους για την Δημοκρατία, αλλά δεν μνημονεύεται σχεδόν ποτέ.
Άφησε την τελευταία της πνοή στην Ελλάδα που τόσο αγαπούσε και γι αυτό της αναλογούν και της αξίζουν οι ίδιες τιμές με τα υπόλοιπα θύματα, τα οποία πρόταξαν τα στήθη τους για να γκρεμιστεί η χούντα.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το κορίτσι από τη Νορβηγία ήταν το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά του Περ Ρέινταρ Ενγκελαντ, μηχανικού εταιρείας τηλεφωνίας και της Χέλγκα Μαργκρέτα, η οποία σπούδαζε ιστορία της τέχνης στο Όσλο, λάτρευε τα ταξίδια και είχε ένα ισχυρό αίσθημα δικαίου, όπως είπε στην η αδελφή της, Λιβ Κάρι.
Σύμφωνα με την ίδια, δεν ήταν πολιτικά δραστήρια ούτε συμμετείχε σε φοιτητικά κινήματα, καθώς την περιγράφει ως μία ντροπαλή και συγκρατημένη κοπέλα που όπως όλα δείχνουν βρέθηκε στο λάθος σημείο, τη λάθος στιγμή.
Δεν είχε πολλούς φίλους την εποχή εκείνη που ήταν φοιτήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, ενώ αγαπούσε την τζαζ, τον Μπομπ Ντίλαν, τον Μπομπ Σέγκερ, τη Τζόαν Μπαέζ και τον Μίκη Θεοδωράκη.
Η Τόριλ έφτασε στην Ελλάδα το Μάιο του 1973, αφού πρώτα είχε επισκεφθεί την Ιταλία για να θαυμάσει την τέχνη των μουσείων της.
Εκεί συνάντησε κάποιους Αμερικανούς, τους οποίους ακολούθησε στην Κέρκυρα όπου πέρασε το Πάσχα και κατέληξε στην Αθήνα.
«Η Τόριλ δεν ήξερε αν θα επέστρεφε στην πατρίδα, ή αν θα παρέτεινε τη διαμονή της, ή αν θα ταξίδευε κι άλλο.
Είχε ένα μικρό όνειρο να επισκεφθεί το Ισραήλ, αλλά ούτε εμείς ξέραμε τι σκόπευε να κάνει, ούτε εκείνη», αφηγείται η Λιβ.
Αρχικά έμεινε σε ξενοδοχείο για νέους στη λεωφόρο Αλεξάνδρας και γνώρισε τον Μοχάμεντ Αχμέντ Σαλέμ, έναν Σαουδάραβα που δούλευε στη ρεσεψιόν. Αυτός τη βοήθησε όταν της τελείωσαν τα χρήματα, καθώς αρχικά δίδασκε αγγλικά στα δύο παιδιά μίας οικογένειας στην Αθήνα.
Τελευταία φορά μίλησε με τους γονείς της το πρωί της ημέρας που έπεσε νεκρή.
Δύο ημέρες αργότερα ένας κληρικός που επισκέφθηκε την οικογένεια τους ενημέρωσε ότι η κόρη τους ήταν νεκρή. Πυροβολήθηκε κοντά στο Πολυτεχνείο Αθηνών περίπου στις 11.30 το βράδυ, ενώ επέστρεφε από τον κινηματογράφο με ένα φίλο της «μετανάστη».
Αργότερα παρέλαβαν γράμμα από τον οδοντίατρο, πρώην βουλευτή της Ενωσης Κέντρου, Γιώργο Λαζαρίδη, ο οποίος έκανε ότι μπορούσε όταν η κοπέλα μεταφέρθηκε αιμορραγώντας μέχρι θανάτου στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ Παλάς», απέναντι από το Πολυτεχνείο.
Σύμφωνα με το πιστοποιητικό θανάτου, ο διπλωματικός αντιπρόσωπος της Νορβηγίας στην Αθήνα δήλωσε πως η Τόριλ πέθανε από «τραύματα στο στήθος και το λαιμό, αφού χτυπήθηκε από σφαίρα υψηλού διαμετρήματος».
Ο φίλος της, ο Μοχάμεντ, δέχθηκε σφαίρα στον ώμο.
Ο άνθρωπος που ήταν ο μόνος που γνώριζε το λόγο που βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή στο συγκεκριμένο σημείο, ήρθε αργότερα σε επαφή με τη μητέρα της Τόριλ, δηλώνοντας ότι ήθελε να επισκεφθεί την οικογένεια, αλλά ο διπλωμάτης της Νορβηγίας στην Αθήνα τον απέτρεψε.
Όπως είχε δηλώσει στο παρελθόν, αρνήθηκε να του εκδώσει ταξιδιωτική βίζα γιατί ήταν μουσουλμάνος και φοβόταν την αντίδραση της οικογένειας στο άκουσμα της είδησης ότι η Τόριλ είχε σχέση μαζί του.
ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ
Ο Τύπος της εποχής είχε γράψει πως η Τόριλ ήταν τουρίστρια, ενώ υπήρχαν αναφορές πως σκοτώθηκε στην πλατεία Αιγύπτου, που σχετίζεται πιθανώς με την απόδοση του αιγυπτιακού ονόματος «Τόριλ Τεκλέτ» στην άτυχη Νορβηγίδα, το οποίο συναντά κανείς στις πρώτες εκθέσεις της Αστυνομίας και σε κάποιες λίστες θυμάτων αργότερα.
Όμως, σύμφωνα με τον ιστορικό του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, ο οποίος έχει μελετήσει σε βάθος τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, η Τόριλ αποκλείεται να πυροβολήθηκε εκεί. Ο λόγος, σύμφωνα με τον Καλλιβρετάκη, είναι πως θα ήταν αδύνατο για εκείνη να προχωρήσει χτυπημένη τόσο μακριά μέχρι τα σκαλιά του ξενοδοχείου «Ακροπολ», εκεί που την βρήκε να κείτεται νεκρή ένας οδοντίατρος.
Την ίδια ώρα, ο Καλλιβρετάκης, ο οποίος γνώρισε τη Λιβ το καλοκαίρι του 2012, αμφισβητεί και το γεγονός πως επέστρεφε στο ξενοδοχείο της έπειτα από μία προβολή ταινίας, καθώς εκείνη την ημέρα, δεδομένης της ταραχής που επικρατούσε, οι περισσότεροι κινηματογράφοι της Αθήνας, και δη αυτοί που ήταν κοντά στο Πολυτεχνείο, ήταν κλειστοί.
«Ο Καλλιβρετάκης υποστηρίζει ότι υπήρχαν τόσοι πολλοί άνθρωποι εκείνη τη νύχτα, που η Τόριλ δεν θα μπορούσε να είχε βρεθεί στο σημείο τυχαία.
Μπορεί να ήταν περίεργη και να ήθελε να δει τι συμβαίνει», λέει η αδελφή της.
Το γεγονός περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από ένα γράμμα που έλαβε η οικογένεια τον Αύγουστο του 1974, σχεδόν έναν χρόνο μετά τον θάνατό της Τόριλ, από έναν οδοντίατρο ονόματι Γιώργος Λαζαρίδης.
Ο Λαζαρίδης εξηγούσε στο γράμμα του τι πραγματικά συνέβη στην Τόριλ εκείνη τη μοιραία νύχτα.
«Στις 11.30 μμ, ήταν ήδη αργά για την ξεχωριστή Νορβηγίδα κόρη σας.
Κειτόταν στα σκαλιά του ξενοδοχείου Acropole Palace περιτριγυρισμένη από Έλληνες φοιτητές, τους συντρόφους της. Κουβάλησα το δολοφονημένο σας παιδί, μαζί με έναν σοβαρά τραυματισμένο Σαουδάραβα, στον πρώτο σταθμό βοηθειών, ο οποίος ήταν υπό την κυριαρχία των δολοφόνων» ανέφερε, μεταξύ άλλων, στο γράμμα του ο Λαζαρίδης.
«Ως Έλληνας, θα ήθελα να σας προσφέρω τις ευχαριστίες μου. Αναμειγμένο με το ελληνικό αίμα που θυσιάστηκε εκείνη τη νύχτα, είναι το αίμα της Νορβηγίδας κόρης σας.
Αυτό ήταν το νερό για το δέντρο της ελευθερίας που απολαμβάνουμε σήμερα» συνεχίζει ο Λαζαρίδης.
Μερικούς μήνες αργότερα, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας αποζημίωσε την οικογένεια για το κόστος της μεταφοράς της σορού της Τόριλ, αποδεχόμενο διπλωματικά ότι το ποσό των 62.000 δραχμών.
Ωστόσο, η Λίβ τονίζει ότι ουδέποτε δεν θα μπορέσει να αποζημιώσει για την απώλεια της ζωής της.
Πηγή
Εφημερίδα Ελευθεροτυπία