ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΖΩΗΣ
SAINT NEKTARIOS MONASTERY, Roscue, New York
του Πάνου Τσεπενέκα (συγγραφέα)
Το τραίνο από την Ουάσιγκτον στη Νέα Υόρκη είναι σχεδόν γεμάτο. Γρήγορο αλλά σίγουρα όχι τόσο γρήγορο όπως τα τραίνα της Κίνας ή της Γαλλίας. Οι επιβάτες κάθονται αμίλητοι στις θέσεις τους απορροφημένοι από τις οθόνες των κινητών και των φορητών υπολογιστών. Ο καθένας στον κόσμο του. Τόσο κοντά ο ένας κόσμος στον άλλον και ταυτόχρονα τόσο μακριά.
Μια στάση πριν τον κεντρικό σταθμό της Νέας Υόρκης μας περίμενε ο Χρήστος, καλός φίλος που ζει με την οικογένειά του στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Μπήκαμε στην παλιά πετρελαιοκίνητη Μερσεντές και ξεκινήσαμε την περιήγηση στην πόλη της Νέας Υόρκης. Το περιβάλλον έπαψε να είναι ήσυχο και η συζήτηση άναψε. Κατευθυνόμαστε προς το Μανχάταν, την καρδιά του Δυτικού Κόσμου. Τεράστιοι ουρανοξύστες, ακριβά αυτοκίνητα που κινούνται αργά στους μεγάλους δρόμους, πλήθος ανθρώπων κάθε φυλής που περπατούν βιαστικά. Μια αίσθηση ασφυξίας με κυριεύει. Εκατομμύρια άνθρωποι στριμωγμένοι σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα! «Χρήστο, τι θα γίνει σ’ αυτήν την πόλη αν κάτι απρόβλεπτο συμβεί; Για παράδειγμα αν κοπεί το ρεύμα;» Ο Χρήστος χαμογέλασε και συμπλήρωσε με νόημα. «Άστο καλύτερα αυτό».
Βγήκαμε επιτέλους έξω από την απίστευτη αυτή πόλη και κατευθυνθήκαμε προς τα βόρεια με στόχο να φτάσουμε στην Ιερά Μονή Αγίου Νεκταρίου, ένα από τα 20 μοναστήρια που ίδρυσε στην Αμερική ο Γέροντας Εφραίμ (1928-2019). Είχα μεγάλη επιθυμία να γνωρίσω από κοντά ένα από αυτά τα μοναστήρια και ο Χρήστος προσφέρθηκε με χαρά να το κάνει.
Ο γέροντας Εφραίμ ξεκινώντας από το Άγιον Όρος πριν τριάντα περίπου χρόνια, μαζί με λίγους μοναχούς, πραγματοποίησε ένα ασύλληπτο για τα ανθρώπινα μέτρα έργο ιδρύοντας 20 μοναστήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι δεν γνώριζε καν τη γλώσσα και δεν είχε οικονομικούς πόρους, είναι πως κατάφερε να επανδρώσει όλα αυτά τα μοναστήρια και να δημιουργήσει ορθόδοξες πνευματικές εστίες μέσα στη μητρόπολη του καπιταλισμού και του άκρατου υλισμού.
Το σπουδαιότερο και μεγαλύτερο μοναστήρι είναι η Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου στην έρημο της Αριζόνα που έχει γίνει σημείο αναφοράς και συνάντησης του ελληνισμού της Νότιας και της Βόρειας Αμερικής.
Εγκαταλείποντας τις τρομακτικές εικόνες της Νέας Υόρκης μπήκαμε σε καταπράσινα τοπία με όμορφα δάση και λίμνες. Όσο απομακρυνόμασταν μειωνόταν και η κίνηση στους δρόμους. Μετά από δύο ώρες φτάσαμε στην είσοδο του μοναστηριού. Ένοιωσα ότι μπαίναμε στον παράδεισο. Σκέφτηκα ότι τελικά μόνο δυο ώρες χωρίζουν την κόλαση από τον παράδεισο!
Το μοναστήρι εκτείνεται σε μία έκταση μεγαλύτερη των χιλίων στρεμμάτων και περιβάλλεται από παρθένα δάση. Είναι πολύ συνηθισμένη εικόνα να βλέπεις τα ελάφια να έρχονται από το δάσος στο μοναστήρι. Τα άγρια πουλιά – όπως και στο Άγιον Όρος – δεν φοβούνται καθόλου τους ανθρώπους και έρχονται κοντά σου να τα απολαύσεις και να τα φωτογραφήσεις.
Τα κτίρια και ο ναός απλώνονται άνετα στον τεράστιο χώρο. Υπάρχουν δύο κτίρια για την φιλοξενία των προσκυνητών. Ένα για τους άνδρες και ένα για τις γυναίκες. Ξεχωριστό κτίριο το αρχονταρίκι και ξεχωριστό η Τράπεζα. Η Τράπεζα είναι κοινή τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.
Το μεγάλο θαύμα εδώ δεν είναι ούτε τα κτίρια ούτε το παραδεισένιο περιβάλλον. Το θαύμα είναι η αδελφότητα των 25 μοναχών που ζουν αρμονικά στο μοναστήρι. Είναι αυτά τα νέα παιδιά, κυρίως Έλληνες δεύτερης γενιάς αλλά και Κινέζοι, Πορτορικανοί και άλλες φυλές που ξεκόλλησαν από τη βαθιά υλιστική κοινωνία της Αμερικής και επέλεξαν τον ασκητικό και πνευματικό δρόμο του μοναχισμού. Γεγονός που με κοσμικά κριτήρια είναι τελείως ανεξήγητο.
Μένει ο επισκέπτης άφωνος βλέποντας τους νεαρούς μοναχούς να μαθαίνουν ελληνικά για να μπορούν να διαβάζουν τα ιερά κείμενα στο πρωτότυπο και να ψέλνουν τέλεια τους Βυζαντινούς ύμνους. Ο Χερουβικός Ύμνος που ακούσαμε στην πρωινή Θεία Λειτουργία – που ξεκίνησε στις 4 το πρωί – δεν ήταν εκ του κόσμου τούτου. Ήταν πραγματικά αγγελικός!
Το μοναστήρι ιδρύθηκε από τον Γέροντα Εφραίμ το 1999. Ο ίδιος ήρθε εδώ και διάλεξε την τοποθεσία. Και μέσα σε 20 χρόνια έγινε αυτό το θαύμα που απολαμβάνουν χιλιάδες προσκυνητές που το επισκέπτονται τόσο Έλληνες όσο και από άλλες εθνικότητες.
Τέλος, είχαμε την ευλογία να γνωρίσουμε από κοντά και τον ηγούμενο της μονής, τον Γέροντα Ιωσήφ. Μια γλυκιά πατερική μορφή που ήρθε στην Αμερική από την Ελλάδα, πριν από τριάντα χρόνια, συνοδεύοντας τον Γέροντα Εφραίμ και έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ πίσω στην πατρίδα αφιερώνοντας ολόκληρη τη ζωή του στο έργο της διάδοσης της Ορθοδοξίας στην Αμερική. Η μεγάλη αγάπη του για τους μοναχούς – τα πνευματικά του παιδιά – φανερώθηκε όταν τον ρώτησα αν νοσταλγεί να επιστρέψει στην πατρίδα. «Τα παιδιά μου είναι εδώ. Δεν μπορώ να τα αφήσω.» Μας απάντησε συγκινημένος.
Φύγαμε από το μοναστήρι μετά από τη διήμερη φιλοξενία νοιώθοντας βαθιά μέσα μας την τεράστια δύναμη της πίστης, την ακτινοβολία της Ορθοδοξίας μέσα στον σύγχρονο χαοτικό κόσμο, τη μοναδικότητα της Ελληνικής γλώσσας και τον αχώριστο δεσμό του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας.
«Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν»
Πάνος Τσεπενέκας 22/7/2023
