Οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την επιλογή αναδόχου που θα αναλάβει το έργο βρίσκονται ακόμη σε εκκρεμότητα, αν και -σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος- πρόκειται να εκκινήσουν άμεσα.

Σε κάθε περίπτωση χάνεται η ημερομηνία-ορόσημο της 20ής Μαρτίου, εντός της οποίας το Δασαρχείο Λίμνης ήθελε να έχει ολοκληρωθεί η αναδάσωση στα πρώτα 9.383,8 στρέμματα δημόσιων εκτάσεων. Το βέλτιστο, πλέον, σενάριο θέλει μια «πιλοτική» μεταφύτευση 20.000-30.000 δέντρων τον Απρίλιο και την ολοκλήρωση της αναδάσωσης τους φθινοπωρινούς μήνες.

Τα 180.000 δενδρύλλια που πρόκειται να μεταφυτευτούν μεγαλώνουν σήμερα στο δημόσιο φυτώριο της Οργάνης, στον νομό Ροδόπης (ένα από τα τρία φυτώρια του κράτους ανά τη χώρα). Πρόκειται για δέντρα μαύρης πεύκης και ελάτης, με σπόρους από αντίστοιχα δέντρα της Βόρειας Εύβοιας.

Προορίζονται για έκταση 9.383,8 στρεμμάτων δημόσιας γης (το 74% των δασών εμβέλειας του Δασαρχείου Λίμνης είναι μη δημόσια, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο για το «Νέο Δάσος» του Προγράμματος Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας), όπως ορίστηκαν με την Οριστική Μελέτη Αναδάσωσης που συντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 (βλ. αναλυτικότερα «Κάηκαν οι υποσχέσεις της αναδάσωσης στα καμένα της Β. Εύβοιας», Αρης Χατζηγεωργίου, «Εφ.Συν.» 10/6/2023).

Για την αναδάσωση το υπουργείο Περιβάλλοντος βεβαιώνει ότι έχουν εξασφαλιστεί 16 εκατ. ευρώ, πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης. Προκειμένου ο διαγωνισμός να γίνει στον ταχύτερο δυνατό χρόνο, ανατέθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ. Το τοπικό Δασαρχείο επιθυμούσε η αναδάσωση να έχει ολοκληρωθεί ώς τις 20 Μαρτίου, καθώς τότε επικρατούν οι βέλτιστες κλιματικές συνθήκες. Τι συνεπάγονται οι καθυστερήσεις;

Αρχικά ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξουν απώλειες κατά την αναδάσωση. Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Θέκλα Τσιτσώνη, επιστημονική υπεύθυνη της Οριστικής Μελέτης Αναδάσωσης, τα φυτάρια της μαύρης πεύκης πρέπει να μεταφυτευτούν σε διετή ηλικία και της ελάτης σε τριετή.

Αν και τα πρώτα συμπληρώνουν τώρα δύο έτη ηλικίας «πάλι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τη φθινοπωρινή περίοδο», ωστόσο όταν η μεταφύτευση γίνεται «όσο πιο κοντά στην περίοδο που ορίζουμε, τότε έχουν μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης. Προσπαθούμε να μειώσουμε στο ελάχιστο το ποσοστό αποτυχίας», διευκρινίζει η κ. Τσιτσώνη, συμπληρώνοντας ότι το καλύτερο σενάριο για την αναδάσωση «θα ήταν τώρα».

Από την πλευρά του ο Στ. Μπένος, επικεφαλής της Επιτροπής Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας, αντικρούει κάθε αναφορά περί καθυστερήσεων και χρονικής εκτροπής από τον αρχικό σχεδιασμό. «Αφετηριακό σημείο για τις αναδασώσεις είναι το φθινόπωρο του 2024», αντέτεινε σε συνομιλία μας, περιγράφοντας ότι μια πρώτη «πιλοτική» αναδάσωση 20.000-30.000 φυταρίων θα επιχειρηθεί να γίνει τον Απρίλιο.

Τα υπόλοιπα δενδρύλλια θα μεταφυτευτούν τους φθινοπωρινούς μήνες. Σύμφωνα με τον ίδιο ετοιμάζονται ακόμη 1.000.000 φυτάρια χαλεπίου πεύκης και πλατύφυλλων. Πλατύφυλλα, όπως καρυδιές και καστανιές, προορίζονται να τοποθετηθούν γύρω από μικρούς οικισμούς.

Πάντως, τα παραπάνω δεν μοιάζουν να καθησυχάζουν το τοπικό Δασαρχείο που όχι μόνο θεωρεί ότι καταγράφονται καθυστερήσεις, αλλά και διατυπώνει ερωτήματα: Η αναδάσωση απαιτεί προετοιμασία και η προετοιμασία απαιτεί ανθρώπινο δυναμικό. Το Δασαρχείο στελεχώνεται από δύο μόνιμα στελέχη και οκτώ εποχικούς εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις λήγουν στις 6 Μαΐου.

Τι μέλλει γενέσθαι; Πότε θα αναλάβουν εργασία οι 3 μόνιμοι δασολόγοι και ο ένας δασοπόνος που έχει ζητήσει το Δασαρχείο μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ; Η αναδάσωση δεν απαιτεί μόνο τη φύτευση, αλλά και την περαιτέρω φροντίδα των δέντρων. Θα υπάρχουν διαθέσιμα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης σε περίπτωση που οι απαιτούμενες εργασίες φτάσουν το 2026;

Τα παραπάνω -και άλλα ακόμη- ερωτήματα θέλαμε να θέσουμε σε αρμόδια στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος. Μοναδική απάντηση που πήραμε ήταν η διαβεβαίωση ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να χαθούν» τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και ότι «θα αξιοποιηθούν πλήρως».

Το μόνο σίγουρο είναι ότι, σε αντίθεση με την ανθρώπινη παρέμβαση ως προς την αναδάσωση, η φυσική αναγέννηση προχωρά με τους καλύτερους ρυθμούς. Η χαλέπιος πεύκη -το κυρίαρχο είδος στην έκταση που κάηκε το 2021, στο οποίο καλλιεργητές αποδίδουν χαρακτηριστικά «ζιζανίου»- έχει ήδη αναγεννηθεί στα σημεία που δεν προηγήθηκε άλλη πυρκαγιά την τελευταία 15ετία, με τα νέα δέντρα να έχουν αναγεννηθεί «ανά εκατομμύρια» και να έχουν ξεπεράσει το ένα με ενάμισι μέτρο, σύμφωνα με τοπικές πηγές.